Süpervizyon vaka incelemesi: “Belki de artık terapist olarak çalışmamalıyım.”

Vaka incemesi denilince genellikle akla danışan terapist ilişkileri geliyor. Süpervizyon süreçlerinin de meta analizini yapmak önemli. Bu yazıyı başta psikoterapi eğitimi almayı düşünen kişiler için hazırladım. Süpervizyon süreci ile ilgili içgörü kazanmalarını umuyorum.

Cesaretlendirme ve yanlış anlamaların giderilmesi ile terapi öğrencileri ve uzmanlar süpervizyon ve bireysel analizlerinden daha fazla yararlanabilirler. Yetersiz görülme korkusu ile süpervizyon altında danışan alan öğrenciler, meselelerini tam olarak açamayabiliyorlar süpervizyonlarda.

Vaka incelemesi

Psikoterapist psikoterapi eğitimini altı ay önce tamamlamış. Bir danışmanlık merkezinde danışanlarına hizmet sunmaktadır. Süpervizörü kendisiyle iki yıl boyunca çalışmıştır.

[Terapist oturur, derin bir nefes alır. Çantasından not defterini çıkarır. Normal alışkanlığının dışına çıkarak defterini açmaz.]

Empati [eşduyum]

Burada süpervizörün anlama çabası aşikar. Empatik yaklaşmaya çalışıyor. Aynı zamanda süpervizör öğrencisi ile arasındaki sınırları da koruma konusunda ihtimam gösteriyor.

Öğrencisinin konuyu değiştirme çabasını kabullenici oluyor. Fakat süpervizyonun konularına geri döndürmeye de gayret ediyor. Her ne kadar empati [eşduyum] güçlü bir müdahale olsa da, süpervizör ve öğrencisi arasındaki ilişki bir yetişkin ilişkisi. Sorumlulukları konusunda profesyonel davranıyor.

Süpervizörlerin rolü farklı algılanabiliyor. Kimi uzmanlar için süpervizörleri onları yargılayan, düzelten, yanlışlarını fark eden kişi. Bazen de güçlü bir pozitif model olarak da görebiliyorlar uzmanlar süpervizörlerini. Bazıları içinse süpervizör, her başları sıkıştığında arayabilecekleri bir hoca.

Koşulsuz kabullenme

Terapist danışan ilişkisinden farklı olarak süpervizör – öğrenci ilişkisinde koşulsuz kabullenme nasıl olabilir? Sonuçta sorumluluklar var. Etik ilkeler var… Kısacası ilişkiden etkilenen üçüncü bireyler var: Danışanlar, danışanların çevresi ve toplum.

Bir süpervizör öğrencisinin kendi kaynaklarına, bakış açısına, kabulleniciliğine, yargılarına… kendine özgü danışanıyla ilişki kurma biçimine saygılı kalabilir mi?

Terapistler olarak danışanlarımızı kendi hayatlarının uzmanı olarak görüyoruz. Kendimizi ise danışanın meselelerini görüşebileceği, kendi kaynaklarının farkına varabileceği, çözümler için adım atabileceği bir ortamı yaratmanın uzmanı olarak görüyoruz. En azından sistemik terapi (postmodern terapiler) ve hümanist yaklaşım bunları öngörüyor.

Süpervizörün de öğrencisinin etkili bir terapi yapabilecek yetenekleri geliştirebileceğine inanması gerekiyor. Yani süpervizör bu anlamda öğrencisinin kendi terapi stilini bulabileceği bir ortamı oluşturmanın uzmanıdır diyebilirim. Bunu yaparken de öğrencisinin büyüyebileceği empatik, kabullenici ve uyumlu (authentic) ortamı yaratmalıdır.

Maalesef birçok terapi öğrencisi danışanlarımızdan çok daha çekingen oluyor. Danışanlarıyla olan problemlerini yargılanma korkusuyla açıklamıyorlar. Özellikle grup süpervizyonlarına sürekli gelerek mutluluk tabloları çizenler oluyor.

Koşulsuz kabullenmenin sağlanabilmesi için terapistin şu gibi inançlarının olmaması gerekiyor.

• Süpervizörüme ancak başarılı olduğumu anlattığım vakaları getirirsem kabul görürüm.
• Sadece danışanlarımla olan aktarımlarımı ya da duygularımdan bahsedersem kabul görürüm.
• Danışanlarımdan dert yanamam.

Uyumlu olma

Süpervizör: İşinde nasıl olduğunla ilgili pek memnun değilsin… Çaba gerektiriyor gibi konuşuyorsun, yapmak istemiyormuşsun gibi. 

Terapist: Konuşmam gerekiyormuş gibi hissediyorum… Anlamıyorum. Danışanlarımı dinleyemiyorum artık, sıkılıyorum…

Danışanlarıyla uzun süre uyumlu olamayan terapist bir anda danışanına karşı içinde biriken negatif duyguları adeta püskürtüyor gibi. Bunu belki de uyumlu olma adına yapıyor. Ama bana asıl motivasyonunu cezanlandırıcı olmak gibi geldi. “Onlara çok tahammül ettim, artık hiç dinlemek istemiyorum.”

….