Oyun terapisi (çocuk terapisi) etkinliklerinden biri olan kontrol halkası, dezavantajlı durumdaki danışanlarınıza destek olmak için kullanılabilir.
Kontrol halkası etkinliği, uygulanması oldukça kolay bir tekniktir ve çok az malzemeyle gerçekleştirilebilir.
Bu oyun terapisi yaklaşımı hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz, “The Circle of Control” adıyla kaynaklara ulaşabilirsiniz. Türkçeye farklı şekillerde çevrilmiş olabileceğini de göz önünde bulundurabilirsiniz.
Kimlere uygulanabilir?
Genç bireyler, çevrelerinden yoğun şekilde etkilenirler. Ancak çevrelerini kontrol etme güçleri oldukça sınırlıdır. Çoğu zaman bunun farkında olmadan kendilerini suçlarlar.
Ebeveynleri sık sık kavga eden ya da boşanma sürecinde olan çocuklar ve ergenler için bu etkinlik oldukça uygun olabilir. Neleri kontrol edebildiklerini görsel olarak fark etmeleri sağlanabilir.
Bu etkinlik, bireysel farkındalık gruplarında da grup çalışması şeklinde rahatlıkla uygulanabilir.
Ayrıca “İstiyorum ama başaramıyorum” diyen danışanlarla çalışırken de bu yöntemi kullanabilirsiniz.
İhtiyacınız olanlar
- Oyuncak bir halka, ya da halat…
- Küçük kağıt parçaları
Bu etkinliği hazırlamış olduğum kağıttan çıktı alarak da uygulayabilirsiniz. Bu şekilde büyük gruplarda ya da sınıf ortamlarında uygulamanız daha rahat olabilir.
Çıktı (.pdf) alabileceğiniz bağlantı ⇒ Oyun terapisi: Kontrol halkası etkinliği
Oyun terapisi – Kontrol halkası etkinliği nasıl uygulanır?
Danışanınız hayatta kontrol edebildikleri ve edemedikleri şeyleri küçük kağıtlara yazabilir. Kontrol edebildikleri halkanın içine bırakabilir. Kontrol edemediklerini halkanın dışına yerleştirmesini isteyebilirsiniz.
Kontrol halkası bir dışsallaştırma etkinliğidir.
Psikoterapist: Hayatta bazı şeyler bizim kontrolümüz altındadır. Örneğin; ebeveynler araba kullanırken gidecekleri yeri seçebilirler. Ama uçağa binmişlerse pilota yön gösteremezler. Taksi şoförüne ben burada inmek istiyorum diyebilirsin. Bu senin kontrolündedir. Ama uçağın pilotuna beni köşede bırak diyebilir misin? Burada bir halkamız var. Kendi hayatında neleri kontrol edebiliyorsan onları halkanın içerisine yazabilir misin? Kontrol edemediğin şeyleri de halkanın dışına yazabilirsin.
Farklı adaptasyonlar
⇒ Bu terapi etkinliği, grup terapisi sürecinde de rahatlıkla uygulanabilir. Tahtaya büyük bir halka çizebilirsiniz. Grup üyeleri, belirlenen tema doğrultusunda kontrol edebildikleri ve edemedikleri durumları post-it’lere yazarak bu halkaya yapıştırabilirler. Bu sayede paylaşım desteklenir ve grup dinamiğiyle farkındalık artar.
⇒ Ayrıca, küçük kartlara farklı yaşam durumları yazabilirsiniz. Danışanlar bu durumları değerlendirerek, hangi yönlerini kontrol edebildiklerini, hangilerini edemediklerini keşfedebilirler.
Örneğin:
– “Sınavlarından birinden düşük not aldın.” Bu durumda neleri kontrol edebilirsin? Neleri kontrol edemezsin?
– “Arkadaşından ödünç aldığın oyuncak kırıldı.” Bu olayda neleri kontrol edebilir, neleri edemezsin?
Hayatta bazı şeyleri kontrol edebiliriz. Bazı şeyler ise sadece bizim için önemlidir ama kontrolümüz dışındadır. Hem bizim için önemli olan, hem de kontrol edebildiğimiz şeylere odaklanmalıyız. Bu, daha sağlıklı ve dengeli bir yaşam sürmemizi kolaylaştırır
⇒ Bu etkinliği kağıt üzerinde uyguladığınızda, onlara bir liste de verebilirsiniz; böylece listeden kontrol edebildikleri ve edemedikleri şeyleri seçebilir, ayrıca kendi örneklerini de ekleyebilirler.
Geri bildirimler
Bu etkinliği paylaştıktan sonra Türkiye’deki bazı meslektaşlarımdan gelen geri bildirimler şöyle oldu:
OKB terapilerinde amaç, bireyin obsesyonlarını ve kompülsiyonlarını kontrol altına alabilmesidir. Bu düşünce ve davranışları “zorlayıcı” kategorisinden çıkarıp “önemsiz” olarak sınıflandırmak hedeflenir. Bugün OKB tanısı olan bir danışanımla bu çalışmayı “kontrol halkası” etkinliği üzerinden yaptık. Süreç oldukça keyifli ve verimli geçti. Danışanın farkındalığı arttı, düşüncelerini dışsallaştırabildi ve bir sonraki seans için zemin oluştu.
Bir başka meslektaşımız da bu etkinliği yetişkin danışanlarıyla şu şekilde uyguluyormuş:
“Dışarıdan nasıl görünüyorum?” ve “İçeriden nasıl hissediyorum?” başlıkları altında çalışıyor.
Şöyle bir açıklamada bulundu:
“Bu çalışmayı ‘çevredekilerin beni gördüğü yönüm’ ve ‘benim kendimi gördüğüm yönüm’ olarak ayırarak yapıyorum.
Danışan istemediği davranışlar içinde kendini bulduğunda (örneğin: ‘Aslında sinirleniyorum ama belli etmiyorum’ ya da ‘çok uysalım ama içimden öyle gelmiyor’) bu durumları hem kendisinin hem de çevresinin daha kabul edebileceği şekillerde yeniden ele alıyoruz.”
Umarım bu etkinliği uygularken danışanlarınızın kendilerini daha iyi tanımalarına yardımcı olabilirsiniz. Sizler de uygulamalarınızla ilgili geri bildirim verirseniz, diğer meslektaşlarımız için de yol gösterici olabilir.
Çocuk terapisi sürecinde danışanlarınızın duygularını ifade etmelerinde yardımcı olabilecek olan başka dışsallaştırma örnekleri de şunlardır;