Oyun terapisinde kullanılan ‘iyileşen kalp’ etkinliği, kayıp yaşayan küçük danışanlarınızla yapılan çocuk terapisi sürecinde uygulanabilir. Bu etkinlik, yas veya boşanma gibi durumları çocuklar için daha somut hâle getirerek, yaşadıkları duyguları dışsallaştırmalarına yardımcı olabilir.
Aynı etkinlik, yetişkin danışanlara ve grup terapisi çalışmalarına da uyarlanabilir.”
İlginizi çekebilir: Dışsallaştırma
İhtiyacınız olanlar: Kırmızı kartondan kesilmiş bir kalp ve birkaç adet yara bandı.
Oyun terapisi – İyileşen kalp etkinliği nasıl uygulanır?
Danışanınız küçükse, ona hazır bir kalp kesip verebilirsiniz. Yetişkin danışanlarınızdan ise kendi istedikleri malzemeleri, şekli ve rengi kullanarak bir kalp hazırlamalarını isteyebilirsiniz.
Terapist: “Anneni / babanı / arkadaşını kaybettikten sonra vücudunda birçok farklı duygu yaşamış olabilirsin. Kalbin acımış, incinmiş olabilir. … kaybettiğini öğrendikten sonra kalbin nasıl hissetti? Bunu bu kağıttan kalp üzerinde gösterebilir misin? Belki kalbin farklı şekillere girmiştir, değişik yerlerinden yırtılmış olabilir. Mesela şöyle…”
Minik danışanınıza kağıt üzerinde neler yapabileceğini gösterebilirsiniz: “Belki şöyle yırtılmıştır… Birçok parçaya ayrılmış olabilir.”
Danışanınız kalbi yırtarken, katlarken veya bükerken hislerini dile getirebilir.
Danışan:
[Kağıdı bir ucundan yırtar.] “Üzgünüm, çünkü babam bu yaz bizimle birlikte köye gelemeyecek.”
[Kağıdı bir ucundan daha yırtar.] “Üzgünüm, çünkü bir daha birlikte parkta oynayamayacağız.”
Danışanın kaynaklarını tespit etmek
Daha sonra danışanınıza yara bantlarını verebilirsiniz. Yara bantları çocuklar için güçlü bir metafor olabilir. Onlar için incindikten sonra iyileşmeyi temsil eder. Çocuk, birkaç yara bandı kullanarak kalbini onarmaya çalışır.
Her bir yara bandının ne anlama geldiğini anlatmasını isteyebilirsiniz. Böylece kaynaklarını keşfedebilirsiniz — örneğin, ona destek olan arkadaşlar ve aile bireyleri gibi sosyal kaynaklar.
“Annemle ve kardeşlerimle vakit geçiriyorum.”
“Dedemlere gidiyoruz.”
“Yakın bir arkadaşım var…”
Etkinliğin sonunda, yırtılıp yara bantlarıyla onarılmış kalbi göstererek şu mesajı verebilirsiniz: Kalp eskisi gibi görünmese de iyileşebilir.
Aile terapisi: Bu etkinlik aile ile birlikte de yapılabilir. Her birey, bir kalp kullanarak duygularını ve incinmişliklerini ifade edebilir. Ardından, hangi kaynaklarla iyileştiklerini paylaşabilirler.
Vaka örneği 1
Bu çalışmayı Türkiye’de okuyarak uygulayan bir uzmandan geri bildirim aldım.
Danışanı, babasıyla vedalaşmış olan üçüncü sınıf öğrencisi bir erkek çocuk. Etkinliği anlamakta zorlanmamış. Uzman, “Babanı kaybettiğinde vücudunun bir yeri çok acımış, incinmiş olabilir. Sence neresi?” diyerek etkinliği sunmuş. Danışan ilk başta emin olamamış, ama kısa süre sonra “Kalbim.” demiş. Kağıttan bir parça kopararak bunu ifade etmiş. Daha sonra iki yara bandı kullanarak kalbini onarmış. Birinin üzerine “ailem”, diğerinin üzerine “yakınlarım” yazmış. Bu kalbi odasına asmak istediğini söylemiş.
Uzmanımızın önerisi: Etkinliği büyük bir kağıtla yapmak. Yaklaşık bir kitap boyutunda bir kalp, danışanların daha fazla kaynak keşfetmesini teşvik ediyor. Bu öneriye ben de katılıyorum.
Vaka örneği 2
Türkiye’den bir başka meslektaşımız bu etkinliği hapishanede bulunan kadın mahkumlarla yürüttüğü grup terapisi sürecinde uygulamış. Kendi ifadesiyle, yetişkinler de bu etkinliği kolaylıkla kavramış ve çalışmayı oldukça etkili bulmuşlar.
Grup terapisinin teması “Kalp kırıklığı ve bizi üzen durumlarda hissettiklerimiz” olarak belirlenmiş. Katılımcılardan, “cezaevine geldikleri ilk günü hatırlamaları” istenmiş. Belirli bir anıya yönelmeleri, çalışmanın derinliğini ve etkisini artırmış.
Yetişkin danışanlara çeşitli renk ve boyutlarda kağıtlar sunulmuş. Her katılımcı, kendi istediği renkte (kırmızı, pembe, beyaz…) ve boyutta bir kalp kesmiş. Daha sonra, verilen bantları kullanarak bu kalbi onarmaları istenmiş. Bazı kalpler, sanki doğrayıcıdan çıkmış gibi parçalanmış bir görüntüde olduğundan, tekrar bir araya getirme süreci oldukça zorlayıcı olmuş.
“Bu istek, bazı katılımcılarda şaşkınlık yarattı. Çünkü kalpler gerçekten çok parçalanmıştı. Ancak bantlar, onarım ve telafi sürecini somutlaştıran etkili bir araç oldu.”
Katılımcılar, kalplerini onarmada etkili olan faktörler arasında “başkalarının desteği” ve “sevgi” gibi kavramları dile getirmişler. Kalplerinin bir miktar da olsa iyileşmiş halini görmek, onlarda umut uyandırmış.
Seansın sonunda ortaya çıkan önemli temalardan biri ise şu olmuş: “Buradan çıktıktan sonra kendi kayıplarımızı onarabilecek miyiz?”
Bu soru, uyum sağlama ve hayata yeniden başlama konusundaki kaygılarla birlikte, içten bir umut da taşımış.
Farklı terapi etkinliklerine buradan ulaşabilirsiniz: Psikoterapi etkinlikleri
Değişik terapi vaka örneklerine buradan ulaşabilirsiniz: Psikoterapi vaka örnekleri