Terapi nedir? Terapi nasıl uygulanır?

1) Terapi nedir?

Terapi konuşma tedavisidir. – Sigmund Freud

Freud terapi nedir sorusuna verdiği bu cevapla terapiyi psikolojik hastalıklarınüstesinden ilaç gibi tedavi yöntemleriyle gelmeye çalışan metotlardan ayırdı. Freud’un terapi tanımı halen geçerli olsa da birçok dala ayrılan terapi uygulamaları için yeni tanımlar ortaya konmuştur.

Terapi nedir? Terapi bireylerde bulunan psikolojik hastalıkları, davranış bozukluklarını, negatif tutumları ve psikosomatik yakınmaları azaltmayı, ortadan kaldırmayı amaçlar. Psikolojik hastalıkların tedavisinin dışında terapi bireyin olgunlaşması, büyümesi ve iyilik halini hedefler. Bilimsel sonuçlara dayalı farklıterapi yöntemlerinedayanır. Terapi uygulamaları psikoterapi eğitimi almış terapistler tarafından uygulanan planlı tedavilerdir. Terapi bir ya da daha fazla terapist ile, bir ya da daha fazla danışana uygulanır.

2) Terapi çeşitleri

  1. Bireysel terapi
  2. Evlilik terapisi
  3. Aile terapisi
  4. Çocuk terapisi
  5. Grup terapisi
  6. E-Terapi terapi

3) Terapi yöntemleri

  1. Psikanaliz / Psikodinamik yaklaşım
  2. Bilişsel davranışçı yaklaşım
  3. Hümanist yaklaşım
  4. Sistemik aile terapisi

Terapi nedir konulu bu yazının özetini aşağıdaki sunumda bulabilirsiniz.

4) Terapistler ilaç verir mi?

Hayır, ilaç konularında bir psikiyatri ya da nöroloji uzmanına danışmalısınız. Psikiyatristler tıp uzmanlarıdır ve ilaç gibi biyolojik tedavi konularında uzmanlaşırlar.

Psikologlar insan davranışlarını ve bilişsel süreçleri değerlendiren, çalışan ve psikolojik hastalıkların teşhisini koyan uzmanlardır.

Terapistler hastalarına ilaç vererek değil konuşarak yardımcı olmaya çalışırlar. Belirli terapi yöntemlerinde eğitimlerini alarak danışanlarının problemlerini çözmelerinde onlara konuşarak yardımcı olan uzmanlardır. Eğitimlerini öncelikle psikoloji, psikiyatri ya da psikolojik danışmanlık alanlarında almış olabilirler.

Terapistler yaptıkları telefon görüşmesinde veyahut da ilk görüşmede, hastanın akut ihtiyaçlarını fark edebilirler. Bu durumda terapiye başlamadan önce veya terapi ile eş zamanlı olarak danışanlarını bir psikiyatri uzmanına yönlendirebilirler.

5) Terapistimi nasıl seçebilirim?

Terapistinizi seçerken şunlara dikkat etmelisiniz.

  • Terapistinizin lisansları
  • Uzmanlık alanları
  • Sıklıkla çalıştığı danışan grubu
  • Almış olduğu temel psikoterapi eğitimi dışında terapistin kendini diğer eğitimlerle nasıl geliştirdiği
  • Kendinizi yakın hissedip hissetmemeniz
  • Problemlerinizi bir bayanla mi yoksa bir erkekle mi daha rahat çalışırsınız
  • Terapist kısa süreli mi yoksa uzun süreli bir terapi mi uyguluyor?
  • Evinize olan uzaklık, ulaşım imkanı
  • Çalışma saatleri
  • Talep edilen ücret
  • Terapistin referansları – Kendi psikiyatri uzmanınız, aile doktorunuz ve tanıdıklarınızın referanslarını göz önünde bulundurabilirsiniz.

!!! İnternet üzerinde ki sitelerde verilen uzman referanslarının çoğu gerçek olmaz. Bunları göz ardı edin. Yazılma tarihlerine bakarsanız birbirlerine çok yakın olduğunu ve benzer kalemlerden çıktığını görürsünüz.

6) Terapistimi değiştirebilir miyim?

Bireyler şu gibi sebeplerle terapistlerini değiştirmek isteyebilirler;

  • Taşınma
  • Psikiyatride yatılı hasta iken başlanan terapinin çıkışla birlikte sona ermesi
  • Terapistin bürosuna olan uzaklık
  • Yüksek ücret talebi
  • Terapistten memnuniyetsizlik
    • Güven zedelenmesi
    • Uzun süreden sonra ilerleme olmadığına kanaat getirmek
    • Terapistinizin sizi anlamadığını düşünmek

Her terapist her danışanla çalışamayabilir. Terapistinizle birkaç seans geçirdikten sonra birlikte çalışamayacağınıza dair görüşleriniz devam edebilir. Terapiyi sonlandırmadan önce terapistinize geri bildirim vererek düzelme sağlayabilirsiniz.

Terapistinize karşı duygularınızın değişmesi normaldir. Terapi süresince terapistinize olan yakınlığınızda muhtemelen değişiklikler olacaktır. Bunun nedenleri konuşulan konuların zorluğu ve yaşanılan stres de olabilir.

Terapistinize geri dönüşümde bulunmanız faydalı olur. Danışanlar genelde terapistlerine geri dönüşümde bulunmak istemezler. Memnuniyetsizliklerini çoğunlukla terapistlerine haber vermeden terapi seanslarına gelmeyerek gösterirler. Oysaki geri dönüşümlerle terapi sürecinin kalitesini artırabilirsiniz.

Aynı danışanın defalarca terapist değiştirmesi hayra alamet değildir. Altında yatan nedenler araştırılmalıdır. Genelde bu hastalar yaşamış oldukları travmalar nedeniyle güven zedelenmesini yaşamaktadırlar. Her değiştirdikleri terapistle travmalarını tekrarlarlar. Bir kişi daha onları hayal kırıklığına uğratmıştır.

Sürekli terapist değiştirerek çevrelerindekine şu mesajı verirler. “Bu terapistte işe yaramadı. İşte benim dururum bu kadar ciddi ve çözülemez bir sorun.”

Terapiste karşı duyulan aşırı hayranlıkta iyi değildir. Özellikle danışanın çok kısa sürede terapistine yakınlık gösterdiği, göklere çıkardığı durumlarda da dikkatli olunulmalıdır. Erken gelen yakınlık, yine çok erken bir şekilde düşmanca tavırlara dönüşebilir. Danışanın sahip olduğu kişilik bozukluklarından kaynaklanan bu tarz tutumları terapistler tarafından kişisel olarak algılanmamalıdır.

7) İlk terapi seansında neler beklemeliyim?

Bireysel farklılıklar. Danışanların almış olduğu terapi seansları farklılıklar gösterirler. Herkesin meseleleri, amaçları, yaş gurubu ve kişisel özellikleri farklıdır.

Terapistlerin uyguladıkları terapi yöntemleride bunda etkili olur. Ayrıca terapistler mesleki geçmişlerinde elde ettikleri tecrübeler doğrultusunda kendilerine has bir üslup geliştirirler.

Genel olarak ilk seansta şu meseleler üzerinde durulur.

  • Terapi konusunda bilgilendirme. Birçok danışan terapiye başkaları tarafından yönlendirilir ve terapi nedir tam olarak bilmezler. Terapist farklı konularda danışanını ilk seansta bilgilendirebilir. Örneğin; seansların yoğunluğu, seans iptallerinin nasıl gerçekleşebileceği, telefonlara hangi durumlarda ve saatlerde cevap verebileceği, terapi seanslarının süresi, ücreti…
  • Tanışma. Kendinizi, ailenizi ve yakın ilişkide olduğunuz insanları tanıtmanız istenebilir. Genogram gibi teknikler bu aşamada kullanılabilir.
  • İlk terapi seansında konuşulan konular. Terapide esasen konuşulamayacak konu yoktur. Konuyu, danışanın gereksinimleri belirler. Genel olarak sizi ilgilendiren güncel konularınız, konuyla alakalı kişisel geçmişiniz ve gelecekle ilgili hedefleriniz göz önüne alınarak tartışılır.
  • Terapi amaçları. Terapi süresince çalışmak istediğiniz konular, elde etmek istediğiniz amaçlar kararlaştırılır.
  • Daha önceki çabalarınız. Daha önceki şikayetlerinizi dindirmek, amaçlarınıza ulaşmak için neler denediniz? Hangileri ne ölçüde işe yaradılar.
  • Terapi çeşitlerinden hangisinin uygulanacağına karar verilir.Bireysel terapievlilik terapisiaile terapisiçocuk terapisigrup terapisive online terapidir.
  • Terapiye yakınların davet edilmesi. Size yardımcı olabilecekleri düşünüldüğünde farklı aile bireylerinizi veyahut da arkadaşlarınızı seanslara davet edebilirsiniz. Onların işbirliği istenebilir. Bu özellikle aile terapistleri tarafından sıklıkla uygulanır.
  • Kullanılan gereçler. Çocuk terapilerinde sıklıkla çizimler, kuklalar, hikayeler gibi terapi için geliştirilmiş olan gereçler kullanılır. İlk terapi seansında çocukların terapi nedir sorusuna cevap verebilmek için yazılmış olan hikaye kitapları okunabilir.
  • Terapi süresince terapistlerin bir çoğu not alırlar.
  • Ödevler. İleriki seanslarda bunlara ek olarak daha önceki seanslarda verilmiş ev egzersizlerinde edindiğiniz tecrübeler konuşulur. Bu ödevler gözlem ya da kazanımlarınızı hayatınıza uygulamanız olabilir.
  • Yanınızda getirebilecekleriniz. Başka bir profesyonel tarafından yönlendirildiyseniz oradan aldığınız notlar. Kullandığınız psikiyatrik ilaçlar varsa adları. Daha sonraki seansı ayarlayabilmek için kullanıyorsanız ajandanız. Eğer notlarınızı hatırlamak istiyorsanız günlüğünüz, not defteriniz.

8) Terapinin verimini nasıl artırabiliriz?

Terapide danışan pasif değildir. Hastanın pasif olarak uzanıp profesyonellerin gerekli yardımı verdiği dişçi ve diğer doktor tedavilerinden farklıdır terapi. Terapistler size ne yapmanız gerektiğini söylemez. Sizin çözümler üretebileceğiniz ortam yaratır. Terapi seanslarında ve seans aralarında aktif olarak terapinin etkilerini artırabilirsiniz.

Terepatik işbirliği (Terapist ve danışanın birlikte danışanın hedeflerine varması için ortak çalışması.)Birçok araştırma terapide başarıyı terepatik işbirliğinin getirdiğinde hemfikirdir.

Terapinin başarılı olmasını etkileyen faktörler

  • Geri dönüşüm vermek. Seanslarla ilgili terapistinize geri dönüşümlerde bulunarak ileriki seanslara yön verilmesine katkıda bulunabilirsiniz.
  • Gözlem yapmak. Hafta boyunca kendinizi, ilişkilerinizi gözlemleyerek öz farkındalığınızı artırabilirsiniz. Notlar alıp bunları terapistinizle seans sırasında paylaşabilirsiniz.
  • Denemeler yapmak. Terapi seanslarından elde ettiğiniz kazanımları hafta boyunca hayata geçirmeye çalışmanız gerekir.
  • Çevrenizden yardım almak. Aile bireylerinizi ya da arkadaşlarınızı terapiye davet ederek birlikte bazı meseleleri gözden geçirebilirsiniz.

9) Terapi seanslarının sayısına nasıl karar verilir?

Terapi ihtiyaç duyulduğu müddet devam eder.

Bireysel farklılıklar. Kimileri birkaç seans içerisinde terapide hedeflerine ulaşabilir. Başka bir danışan ise aylarca terapiye devam edebilir etkisini görmek için. Danışanların yakınmalarının yoğunluğu da önemli bir faktördür.

Terapi yöntemleri. Sistemik terapiçözüm odaklı olup nadiren 20 seanstan fazla sürmektedir. Psikodinamik yaklaşımlarise 100 seanstan uzun sürebilir.

Önemli olan danışanda terapi bağımlılığı yaratmadan, hayatlarına devam edebilmelerini sağlamaktır. Terapi etiği açısından terapist danışanının artık psikoterapiye ihtiyaç duymadığını fark ettiği zaman, bunu danışanıyla paylaşarak değerlendirir.

10) Terapi ücretleri

Terapistlerin ücretlerini belirlemelerinde şunlar etkili olur;

  • Akademik dereceleri
  • Mesleki tecrübeleri
  • Bürolarının konumları
  • Kişisel tercihleri
  • Sigortanın terapiyi karşıladığı ülkelerde sigortanın terapi için yapacağı katkı ülkeye ve sigorta çeşidine göre değişiklik gösterir. Sigortanın ücret ödemesi yapması için psikolojik hastalık tanısının konulmuş olması gerekir. Örneğin, sigorta aile terapisi hizmetleriyle çatışmaların üstesinden gelinmeye çalışıldığında bunları karşılamaz.
  • Uygulananterapi çeşidi

11) Bir yakınımın terapiye ihtiyacı olduğunu düşünüyorum. Ne yapmalıyım?

Terapi seanslarından fayda görebilmek için kişinin kendisinin gönüllü olması oldukça önemlidir.

Yakınınız ile endişelerinizi paylaşıp, terapinin var olan durumunun üstesinden gelebilmek için denemesini önerebilirsiniz. Eğer içinde bulunduğunuz durum ailenizi veyahut yaşam arkadaşınızı ilgilendiriyorsa, birlikte çift terapisi ya da aile terapisi alarak çözüm için ortak çalışabilirsiniz. Fakat kişi bu konuda aktif bir çaba içine girmiyorsa, belki de terapi onun için şimdilik bir öncelik değildir.

Sıklıkla eşlerden birisi evlilik terapisi almak isterken diğer eş buna karşı çıkar. Bu durumda neler yapılabileceği konusunda ayrıntılı bilgi için bakınız evlilik terapisi.

Çocuk terapisi. Çocuğunuz okulla ilgili sorunları nedeniyle ihtiyacı olduğu halde terapiste gitmek istemeyebilir. Çocuğunuza “zorluk çıkaran, sorun kaynağı” imiş gibi davranmayın. Okulda güçlükler çektiğinin farkında olduğunuzu belirtebilirsiniz. Bunların üstesinden gelebilmek için ailesinden ve profesyonellerden yardım alabileceğini söyleyebilirsiniz.

Birçok çocuk ve ergen terapi fikrine çok sıcak bakmaz. Ailenin birlikte aile terapisine katılmaları daha uygun olabilir.

12) Terapi seanslarına kimler katılır?

İstek, ihtiyaç ve imkanlarınız seanslarınıza yalnız mı yoksa bir yakınınızla mı birlikte katılacağınızı belirler.

Terapide esas olan katılımcıların rızasıdır. Sıklıkla danışanlar eşleri, arkadaşları ve yetişkin çocuklarıyla birlikte terapiye gelirler. Özellikle eş problemlerinde evlilik terapisi, çocukların okul şikayetlerinde ebeveyn ve kardeşlerle birlikte aile terapisi önerilir. Bu katılım birkaç seans için olmakla birlikte tüm terapi sürecinizi de kapsayabilir.

Evlilik terapisi ve aile terapilerinde amaç  sorunlu kişiyi bulup onu tedaviye zorlamak değildir. Hedeflenen değişiklikler için işbirliği kazanılmaya çalışılır. Aile terapisi aile bireylerinin birbirine yardımcı olabilmelerine yardım eder.

Psikodinamikve hümanist yaklaşım bireyi merkeze alır. Sistemik aile terapisiuygulamalarında ise danışanın isteği üzerine yakınları sıklıkla davet edilir.

13) Seanslara çocukların katılımı 

Çocuklarınızın psikolojik rahatsızlıkları için aile terapisi alabilirsiniz.

Çocukları ilgilendirmeyen eş problemleri gibi durumlarda çocuğunuzun psikolojik hijyeni için onları terapiye götürmeyin.

Kendi kişisel problemlerinizi görüşmek için henüz anlama melekeleri gelişmemiş bebeklerinizle birlikte terapiye katılabilirsiniz. Fakat, daha ileri ki yaşlarda çocukların psikoterapi sürecinde hazır bulunmaları onlar için mahsurludur. Etik açıdan terapist tüm katılımcıları gözetme zorunluluğu taşır.

14) Konuşulanların mahremiyeti

Terapist ve danışanı arasında yapılan görüşme mahrem kabul edilir ve başkalarına bu konuda bilgi verilmez. Özel durumlar şunlardır;

Terapide olan çocukların ebeveynleriyle bazı konuların paylaşılması gerekebilir. Bu konuda ilk psikoterapi seansında ayrıntılı bilgi verilir. Çocuklarla ilgili gizliliğin bozulması gereken durumlarda, terapi seansı içinde bu durum önceden görüşülür. Danışan olan çocuğa haber verilmeden arkasından yapılmaz. Nelerin aileyle paylaşılacağı, ne zaman nasıl yapılacağı, bu sırada çocuğun bulunmak isteyip istemediği gibi konuların tamamına açıklık getirilir.

Terapi seanslarına sonradan bir yakın davet edilmeden önce danışanla, gelecek olan yakını yanında nelerden bahsedilmemesi gerektiği üzerine bir anlaşmaya varılır.

Terapistler profesyonel gelişimleri için süpervizyon eğitimlerine katılırlar. Süpervizörleriyle durumunuzu konuşup onlardan size daha iyi bir terapi sunabilmek için tavsiyeler alırlar. Bu durumlarda yapılan görüşme terapist ve süpervizörü arasında mahrem kabul edilir ve süpervizör bu konuları başkalarına taşımaz.

Çocuk terapisi erişkinlerle yapılan psikoterapiden farklı mahremiyet kuralları gerektirir.

Bu yazıda terapi nedir konusunda sıklıkla yöneltilen soruları cevaplandırdım.

Terapi nedir hakkında ne düşünüyorsunuz? Bu konuda eklemek istediklerinizi paylaşın.

About adminsinn

Bunları da İnceleyebilirsiniz

Terapi hikayeleri: Minik Lina evde korku içinde

Bu terapi hikayesi ile evdeki çatışmalardan dolayı korku içinde yaşayan çocuklara yardımcı olmayı ve yetişkinlere …

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir