Tuba Aydın Psikoterapist F. Tuba Aydın Web Sitesi
Benzer İçerikler
Yaşlı Bireylerde Psikolojik Rahatsızlıklar ve Psikoterapi
1) Yaşlı Bireylerde En Sık Görülen Psikolojik Rahatsızlıklar
Yaşlı bireylerin ruhsal gereksinimlerini ciddiye almamız gerekiyor. Birçoğu asrın vebalarından biri olan yalnızlıktan muzdarip. Yalnızlık birçok hastalığa davetiye çıkarıyor.
Yaşlılarda en çok teşhisi konulan psikolojik rahatsızlıklar depresyon ve uyku bozukluğu. Yaşlandıkça intihar riski de artıyor.
Psikolojik hastalıklar sahip oldukları fiziksel rahatsızlıkların şiddetini artırabiliyor. Kendisini psikolojik olarak iyi hissetmeyen yaşlı kişiler fiziksel rahatsızlıklarını da ihmal edebiliyorlar. İlaçlarını bırakma gibi davranışlar da gizli kalan daha pasif intihar yöntemleri.
İleri yaştaki bireyler daha az dışarı çıkıyorlar. Bunun neticesinde de güneşten yeterince faydalanamıyorlar. Depresyona yakalanma riskleri de böylelikle artıyor. Işık tedavisi bu nedenle etkili olabilir.
2) İleri Yaştaki Kişiler Psikoterapi Hizmetlerine Ne Oranda Ulaşıyorlar?
Yaşlılarda artan psikoterapi ihtiyacına karşın çok az bir kısmı bu hizmetlere ulaşıyor. Almanya’da 60 yaşın üzerindeki bireylerin %1.5’u psikoterapi alıyor (Aezteblatt.de). Psikoterapi hizmetlerinin daha yaygın olduğu Zürich’de 65 yaşın üstündekiler arasında psikoterapi alanların oranı %2. Buna karşın %3.7’si psikofarmakolojik tedavi görüyor.
Yaşlılar genellikle direkt psikoterapiye ulaşmıyor. Aile doktorları psikiyatriye yönlendirebiliyor. Psikiyatr da belki psikoterapi hizmetlerini tavsiye ediyor.
Psikoterapinin yalnızca “kafayı sıyırmış” bireyler için olduğu ön yargısı yaşlılar arasında daha yaygın.
3) İleri Yaştaki Kişileri Psikoterapiye Sürükleyen Sebepler Neler?
Yaşam Olayları
Yas, emeklilik yaşamına adaptasyon, hastalık, taşınma, değişen aile rolleri…
Ertelenmiş Konular
Psikoterapiye gelen birçok danışanımızdan şunu duyuyoruz:
“Neden şimdi? Bu güne kadar bu problemi kafama takmıyordum.” “Şimdiye kadar ne badireler atlattım, bu ne ki? Neden şimdi böyle oldum.”
Bu sorunun bir cevabı da, ancak şimdi hayat meşgalelerinin azaldığı, emeklilik dönemlerinde erteledikleri sorunlarla yüzleşebilecek vakitlerinin olması.
Ertelenmiş kronik çatışmalar, sorunlar emeklilikle birlikte su yüzüne çıkabiliyor. Belki de rahatsız eden akrabalarıyla gençlik dönemlerinde kendilerinden ödün vererek baş edebiliyorlardı. Şimdi ise hayır.
Artık kaldıramıyorum. Eski vücudum, sabrım, tahammülüm kalmadı.
Yaşlılıkta bazı problemlerin daha görülür olmasının bir sebebi de, yalnızlaşmak. İnsan yalnızken kendisi ve yaşamını daha fazla sorguluyor.
Kendilerini daha kırılgan hisseden yaşlılar giderek daha alıngan da olabiliyor. Geçmişi farklı yorumlamaya da başlayabiliyorlar.
Kronik Ağrılar
Almanya’da kronik ağrılarla baş etmeye çalışanların oranı %17. Bu sayı diyabet hastalarının çok üstünde (Breivik et al., 2006).
Ağrılar konusunda uzmanlaşan terapistlerin sayısı gerçekten etkilenen nüfusu düşünürsek oldukça az.
Psikosomatik Problemler
Çalışması en güç gruplardandır psikosomatik şikayetleri olan danışanlar. Özellikle de ileri yaştaki bireyler sıkıntılarının ‘gerçek’ fiziksel sebebinin bulunmadığı konusunda ısrarcı olabiliyorlar. Aile doktorları için de hastalarının fiziksel şikayetleri arasında gizlenen psikosomatik tepkilerini fark etmek güç olabiliyor.
Almanca konuşulan ülkelerde psikiyatri neredeyse psikosomatik ile eşanlamlıdır. Türkiye’deki psikolojik danışma merkezleri kadar psikosomatik klinikler bulunuyor. Psikosomatik kliniklerinin bu derece fazlasını örneğin İtalya’da göremezsiniz.
Az biraz üzüntülü, zayıf görünene hemen kendisini toparlaması söylenir. Duyguları bastırmak, görmezden gelmek psikosomatik problemlerin kapısını aralar.
Eş Anlaşmazlıkları, Aldatılmak
Alan yayında çok rastlamıyorum ama benim ileri yaştaki danışanlarımın neredeyse büyük kısmı aldatıldığını öğrendiği için terapiye başlamıştı. Eşlerinin daha genç sevgilileri olduğu ortaya çıkmıştı. Boşanmalarını isteyen ya da istemeyen erişkin çocukları ve kendi duyguları arasında kalmışlardı. Bunda emeklilik sonrası evde kalan eşlerin, internet üzerinde arayışlara girmesi etkili olabiliyor. Teknoloji kullanımı konusunda zayıf olan yaşlı kişiler çocukları tarafından kolaylıkla yakalanabiliyor.
Şiddet
Çocuklarına şiddet uygulayan yetişkinler göz önünde oluyorlar. Yaşlı ebeveynlerine şiddet uygulayanlar daha gizli kalıyorlar. Birçok yaşlı kişi utandığı için, çocuklarını zor durumda bırakmamak ve çevreye karşı ayıp olmaması için susuyor.
Yaşlı ebeveyne uygulanan şiddetin arkasında yıllarca giderek kötüleşen hastalıklarıyla ilgilenen çocukların artık bunalmış olması da yatabiliyor.
Diğer Aile Bireylerine Destek Olmak
Aile terapisi sürecine katılmak. Geniş aile birlikte yaşıyorlarsa, özellikle babaanne-gelin dinamiklerindeki çatışmalar torunlarda bulgulara dönüşebiliyor. Bu durumlarda davet edebiliyorum çocukların büyük dede ve ninelerini de seanslara.
