Tuba Aydın Psikolog Tuba Aydın Web Sitesi
Benzer İçerikler
Kolaj nedir? Kolaj bir karton, kağıt gibi bir malzeme üzerine yapıştırılan çeşitli kağıt (fotoğraflar, resim, kelime, cümle) motif, kumaş, tahta gibi parçalarla yapılan resimdir. Genellikle eski gazete ve dergiler kullanılır. Kolajın üzerine yazı da yazılabilir, resim de yapılabilir. Yalnızca parça kesip yapıştırmak değildir.
1) Kolaj çalışması – Kendine güveni düşük olan bireylerle
A3 kağıdı ikiye katlanır.
⇒ Kağıdın dışarıda kalan yüzeyine: Danışan dışarıdan nasıl göründüğünü anlatan bir kolaj çalışması yapar.
⇒ Kağıdın içte kalan yüzüne: Danışan kimselere göstermediği yüzünü anlatan bir kolaj çalışması yapar.
Kolajın iç kısmında güneş, sahil gibi resimleri çizen danışan örneğin şöyle bir geri bildirimde bulunabilir. “Ben aslında mutlu bir bireyim. Fakat bunu dışıma yansıtamıyorum.” Kolajın dış kısmında ise korkularını, rüyalarını, dileklerini, özlemlerini… gösterebilir.
Danışan kolajını grup terapisi seansında paylaşmak istemeyebilir. Önemli olan burada danışanın farkında olmadığı bazı meselelerini yüzeye çıkararak somutlaştırmak. İleriki seanslarda bu konular üzerine konuşulabilir.
2) Kolaj çalışması – Farklı yaşam rollerini ayırabilmek
⇒ Danışan bir A3 kağıdına hayatta sahip olduğu rolleri (anne, çalışan, çocuk…) kolaj çalışmasıyla ortaya koyar.
Psikoterapi seansında kolaj çalışması ile ilgili şu konular tematize edilebilir:
- Hangi roller danışanın hayatında daha baskın?
- Hangileri daha az önemli?
- Hangi roller hiç gün yüzüne çıkmıyor?
- Danışanın hayatında hangi roller eksik kalıyor (kadın, sevgili vb.)?
3) Kolaj çalışması – Evlilik terapisi
Her iki partnere de bir sonraki seansa kadar kolaj hazırlama ödevi verilir. Kolaj beş bölüme ayrılmaktadır.
- Partner olarak günlük hayatımızı nasıl organize ediyoruz? (Yemek, temizlik vb.)
- Ebeveyn rolü. Kim çocuklarla ilgileniyor?
- Duygusal / Cinsel yakınlığımız ne durumda?
- Ben / Sen. Kendimi bu partnerliğin bir parçası olarak nasıl görüyorum. Özgürlük, kendini gerçekleştirme…
- Partner / karı koca olarak toplum bizi nasıl görüyor?
Çiftler belirli bir noktaya gelebilirlerse bu konumda iken problemlerini aşabileceklerine kanaat getirebilirler. Örneğin; yeniden konuşmaya başlayabilsek, her tartışmanın sonu kavga ile bitmese… Böyle bir uzlaşma noktası bulunabilirse bir sonraki seansta kolaj çalışması yapılarak daha somut hale getirilebilir düşünceler. Elbette bunu ilişki problemlerini görüşmek üzere bireysel terapi için gelen danışanlarınızla da uygulayabilirsiniz.
4) Kolaj çalışması – Değerler
Bireyin değerleri ve dilekleri mutluluk düzeyleri üzerinde büyük ölçüde etkili olabilir. Bir A3 kağıdına danışandan kolaj çalışması yapmasını isteyebilirsiniz. Bu kolajda;
- Arzular. Bir yüzüne yapmaktan hoşlandığı, yapmak isteyeceği, kendisine çekici gelen şeyleri ortaya koyar.
- Değerler. Başka bir yüzüne de danışan büyük harflerle hayatta değerli bulduğu şeyleri yazar.
Değerlerle ilgili gözden geçirebileceğiniz sorular;
- Bu değerlere gerçekten sahip olmayı istiyor muyum?
- Bu değerlerin hangileri gerçekten bana ait? Hangileri aileme, topluma ait?
- (Danışan kolaja dönerek arzularını gözden geçirir.) İsteklerim çok mu az? Ulaşılabilir istekler mi bunlar?
Kolaj çalışması – Vaka örneği
38 yaşında işinde başarılı bir kadın danışan. Uzun süredir arzu ettiği aile kurma ve çocuk sahibi olma fikrini gerçekleştirmek için geç kaldığını düşünüyor. Yıllar boyunca kıyasıya rekabetin olduğu firmasında ayakta kalmak için çalışmış. Yakın bir zamanda iş yerindeki pozisyonunu sağlamlaştıran danışan artık daha fazla boş vakte kavuşmuş durumda.
Psikoterapist ödev olarak danışanından bir A3 kağıdını ikiye katlamasını ister. Danışan kağıdın farklı üç yüzüne aşağıdaki temalarla ilgili kolaj çalışmaları yapar.
- Başkaları (ailem, arkadaşlarım, meslektaşlarım) benim hayatımı nasıl görüyor?
- Danışanın yaşadığı fakat başkaları tarafından farkında olunulmayan hayatı.
- Dileklerini, umutları, hayalleri, korkuları.
Bir sonraki seansa danışan kolajını tamamlamış olarak gelir. Sayfaları incelediklerinde hiçbirinde partner, bebek ya da çocuk büyütmekle alakalı bir şey olmadığını fark ederler. Kolajını hazırlarken bir aile kurma isteğinin aklına hiç gelmediğini belirtir danışan.
Bu farkındalık kendisini oldukça üzer. Çocuk sahibi olma hedefinin şu an için kendisine uzak olduğu kanaatine varır. Terapistle birlikte daha küçük adımlar atmaya karar verirler.
Kolaj çalışması – Avantajları
Kolaj çalışması özellikle gençler ve çocuklar için uygundur. Bu yaş grupları kendilerini ifade etmekte güçlük çekerler ya da konuşmayı çok istemezler. Kolaj yoluyla problemlerini daha iyi tanıyabilirler. Aynı zamanda çözüm yollarını araştırabilirler.
Dışsallaştırma tekniğidir. Danışanın meselelerini somutlaştırarak haklarında konuşabilmeyi kolaylaştırır.
Kolay uygulanabilir. Resim çizme tekniklerinin aksine çok daha kısa sürede tamamlanabilir. Daha az kabiliyete ihtiyaç duyulduğu düşünüldüğünden daha fazla danışan tarafından kabul görür.
Konuşulması güç durumlarda yardımcı olur. Konuşma dili nedeniyle iletişim güçlüğü çekilen mültecilerle çalışılırken de kullanılabilir. Kimi zamanda erişkin danışanlarınız konuşma isteği göstermezler. Ya da konuşulması gereken meseleler danışan için utanç verici olabilir. Bu durumlarda da kolaj elverişli olabilir.
Kolaj terapi ödevi olarak da verilebilir.
Grup terapisi için uygun bir etkinliktir. Farklı materyaller kullanılarak zenginleştirilebilir. Nihayet kolaj çalışmaları grup ortamında rahatlıkla ve keyifle uygulanabilir. Her bireyin katkısıyla grup kolaj çalışması yapılabildiği gibi grup içinde bireysel de çalışılabilir.
!!! Maalesef her ne kadar burada önemli olan sanatsal bir başyapıt ortaya koymak değilse de birçok danışan bu gibi aktivitelerden kaçınırlar. Özellikle sessiz, içine kapanık ve kaygılı danışanlar bu tarz çalışmaları reddedebilirler.
Kaynaklar
Neumann, K. (2015). Systemische Interventionen in der Familientherapie. Springer-Verlag.
